Artificial Intelligence in de vierde industriële revolutie

Door: Christiaan Versloot | Aime

Technologie maakt vandaag integraal deel uit van hoe we doen en denken. Sterker nog: technologie is niet meer weg te denken uit onze samenleving. Maar dat is niet altijd zo geweest – de aarde bestaat al een behoorlijke tijd zonder dat allerlei technologie is ingezet om ons leven makkelijker te maken. Artificial intelligence is één van die technologieën. In deze blog gaan we op een reis door de geschiedenis en bekijken we hoe AI een rol heeft in de vierde industriële revolutie, die vandaag de dag plaatsvindt.

Gaat u met ons mee?

De eerste drie industriële revoluties

De industriële revolutie… een belangrijk onderwerp tijdens de geschiedenislessen op de middelbare school. Tijdens de eerste revolutie werd een groot deel van de nijverheid op z’n kop gekeerd: door mechanische productie verdween het echte ambacht uit de samenleving. De stoommachine was een belangrijke aanjager van deze revolutie.

Dat proces versnelde tijdens de tweede revolutie, toen onder andere de introductie van elektriciteit ervoor zorgde dat machines een stuk intenser konden worden gebruikt. Daarna volgde de derde industriële revolutie, die zich rondom digitalisatie voltrok. Dankzij de opkomst van computertechnologie sinds de jaren ’40 van de vorige eeuw – en onder andere de opkomst van het internet – kregen organisaties toegang tot een hele boel informatie die voorheen op veel kleinere schaal beschikbaar was.

De vierde: geïntegreerde inzet van real-time technologie

Toch houdt het daar niet op. De technologische ontwikkeling van de jaren ’40 is namelijk nog steeds bezig, maar is een stuk minder zichtbaar. Dankzij de opkomst van computers en andere slimme apparatuur, zoals de smartphone, is ‘een device’ gemeengoed geworden. Sterker nog, mensen vinden het misschien ietwat vreemd op het moment dat je tegenwoordig geen smartphone hebt. Daardoor vinden de ontwikkelingen steeds meer op de achtergrond plaats. Maar ze zijn er nog wel…

Wat voor ontwikkelingen gaat het dan om? Dat is een terechte vraag. We moeten daarvoor kijken naar een trend die ook wel de vierde industriële revolutie wordt genoemd. Want dat het samenspel tussen technologie en bedrijf door de jaren heen stilletjes is veranderd, dat begint vandaag de dag steeds duidelijker te worden.

Terug naar de derde revolutie. Het internet deed daar de boel flink opschudden. Bedrijven konden namelijk strategische keuzes maken op basis van de ontwikkelingen van de markt die op websites beschreven werden. Ook operationele keuzes werden een stuk slimmer. Dankzij het internet werd het namelijk duidelijk of bepaalde materialen ergens goedkoper ingekocht konden worden zonder verlies van kwaliteit. Dat soort voorbeelden hebben de bedrijfsvoering in die tijd een stuk efficiënter gemaakt en de derde revolutie ligt dan ook aan de basis van onze hedendaagse informatiemaatschappij. Maar deze data is wel statisch. De beschrijvingen van de markt zijn niet ‘real time’, en de informatie is misschien zelfs alweer iets verouderd. Maar in die tijd was dat geen ramp.

Sinds een aantal jaren komen de ontwikkelingen echter in een stroomversnelling. Dankzij het steeds goedkoper worden van hardware en computerinfrastructuur zijn er hele nieuwe diensten op de markt gekomen. Waar u voorheen per definitie als groter bedrijf uw eigen IT-infrastructuur moest hebben, bestaan er vandaag de dag verschillende clouddiensten die infrastructuur as a service aanbieden. Dat heeft ook een enorme impact gehad op startende bedrijven. Het starten van een techbedrijf is dankzij diezelfde diensten nog nooit makkelijker geweest. Was het internet de drijfveer van de derde industriële revolutie, die ging om toegang tot informatie via computers en het internet, dan gaat het vandaag vooral om de volgende technologieën…

• De cloud: bedrijven kunnen tegenwoordig IT-infrastructuur als een dienst aanbieden. Daardoor is de complexiteit van het opzetten en opschalen van de IT-benodigdheden van uw bedrijf een stuk afgenomen.
• Het Internet of Things: doordat hardware steeds goedkoper wordt, wordt het voor bedrijven en hun business cases steeds interessanter om sensoren aan te schaffen en daarmee de staat van een object te meten. Een slimme lantaarnpaal? Een slimme koelkast? Of een sensor waarmee de slijtage in uw productiemachine kan gemeten? Het Internet of Things, waaronder de netwerktechnologie LoRa, maakt het op grote schaal realtime meten van objecten mogelijk.
• Big data: de hoeveelheid data neemt exponentiëel toe. Ook is data fors gevarieerder dan in de tijd van de derde revolutie. Dat komt simpelweg doordat er meer gemeten kan worden, zowel met sensoren als digitaal, bijvoorbeeld surfgedrag. Ook kan steeds forsere data worden opgeslagen en worden bevraagd met specifiek voor dat doel ontwikkelde technologie.
• Analytics: op het moment dat sensoren en digitale meetinstrumenten grote hoeveelheden data produceren, dan moet die data op de een of andere manier inzichtelijk worden gemaakt. Er moet uit kunnen worden geleerd. De algemene term voor deze groep van technologieën is ‘analytics’. We kennen daarbij de analytics van vroeger, waarbij de inhoud van een database op een dashboard werd weergegeven, maar er is meer vandaag de dag. Artificial intelligence en in het bijzonder de subvariant machine learning zijn krachtige middelen om uw grote hoeveelheden data te analyseren én aan machines te leren.

Industry 4.0 en het bedrijfsleven

In termen van technologie nemen we dus een verschuiving waaar van ‘statische data’ (een website) naar ‘real-time inzicht en analyse’. Dat betekent tegelijkertijd dat er ook nieuwe bedrijfstoepassingen ontstaan. En tja, op het moment dat we deze onderzoeken, dan blijkt al gauw dat men één groot buzzword toekent aan dergelijke toepassingen ­– het woord smart. Smart koelkast, smart city, smart industry – of ook wel Industry 4.0, zoals de vierde industriële revolutie ook wel wordt genoemd, een term die uit Duitsland is komen overwaaien.

In de wetenschappelijke wereld en de industrie worden echter vier hoofdzakelijke groepen toepassingen aangedragen waarbij de vierde industriële revolutie en haar technologieën waarde kunnen creëren:

• Smart manufacturing, waarbij de interne productieprocessen worden verbeterd door de inzet van bovenstaande technologieën. Sterker nog, het wordt mogelijk om de productieprocessen op een batchniveau van 1 te krijgen: dat betekent dus dat ze zo flexibel kunnen worden, dat er persoonlijke producten kunnen worden gemaakt tegen geringe kosten!
• Smart working, waarbij de operationele werkzaamheden van collega’s sterk worden verbeterd. Dat kan bijvoorbeeld komen doordat ze meer inzicht krijgen (bijvoorbeeld via IoT-sensoren), maar ook doordat repetitieve taken uit hun werk worden geschrapt en ze creatiever werk kunnen verrichten (met bijvoorbeeld AI).
• Smart products, waarbij de eindproducten (en -diensten) die door bedrijven worden geleverd zelf kunnen worden verbeterd door sterk toegenomen inzichten in wat klanten willen én wat ze niet willen.
• Smart supply chain, waarbij de hele waardeketen van grondstofleverancier tot klant beter met elkaar samenwerkt – bijvoorbeeld door gedeelde inzichten, bijvoorbeeld door te weten waar trucks zich op dit moment bevinden. Op die manier kunnen producten bijvoorbeeld sneller worden geleverd waardoor de efficiency van bedrijven omhoog gaat.

Het is daarbij enorm belangrijk om de technologieën in je achterhoofd te houden. Natuurlijk is het niet de technologie op zich die leidt tot succes in de vierde industriële revolutie. Sterker nog, dat is een gefundeerde inzet ervan die op basis van gezond boerenverstand en een solide business case wordt gestart. Maar belangrijk is wel om u te realiseren dat de technologieën niet meer afzonderlijk van elkaar kunnen worden ingezet. Waar het in de derde revolutie nog mogelijk was om minimaal van het internet gebruik te maken, en dat men daar niet noodzakelijk andere technologie bij nodig had, zo zijn de technologieën vandaag de dag intrinsiek met elkaar verbonden. Als u IoT-sensoren inzet om de luchtkwaliteit te meten, dan moet u bijvoorbeeld de data goed kunnen opslaan met big data-technologie en wilt u misschien zelfs wel automatische herkenning laten plaatsvinden met AI.

Artificial intelligence in Industry 4.0

Dat is precies de rol die Artificial Intelligence heeft in de hedendaagse vierde revolutie. Dankzij de ontwikkeling van nieuwe technologie, zoals sensoren die in het Internet of Things kunnen worden gebruikt om data te genereren, neemt de vraag toe om iets met die data te doen. Het is ook één van de redenen waarom de machine learning-variant van AI, die statistische verbanden afleidt uit grote hoeveelheden data, zo populair is geworden.

Een concreet voorbeeld van de toepassing ‘Smart working’ is het project dat we momenteel uitvoeren met TerraCarta B.V. Is het namelijk mogelijk om de mens te ondersteunen bij het analyseren van grondradarbeelden? We hebben al ontdekt dat we de mens niet kunnen vervangen – nee, hij moet worden aangevuld. Want dankzij de jarenlange expertise die door TerraCarta is opgebouwd en vastgelegd in haar data kunnen we die expertkennis vertalen naar AI-modellen. Lees meer over deze toepassing van AI in Industry 4.0 in de desbetreffende blog.

Kunnen we iets voor uw industrie betekenen met de data die u misschien nu al in huis heeft? Neem dan gerust contact met ons op. We hebben hele goede koffie in Deventer. Tot binnenkort!